డెంగ్యూ మరియు తీవ్రమైన డెంగ్యూ జ్వరం అంటే ఏమిటి?
డెంగ్యూ (Dengue) అనేది దోమల ద్వారా వ్యాప్తి చెందే వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్, వ్యాధి సోకిన దోమ కాటు ద్వారా సంక్రమించే వెక్టర్ ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధి (Vector borne disease). ఇది తీవ్రమైన ఫ్లూ లాంటి అనారోగ్యాన్ని కలిగిస్తుంది మరియు కొన్నిసార్లు తీవ్రమైన డెంగ్యూ (Severe dengue) అని పిలువబడే ప్రాణాంతకమైన సమస్యను (Lethal complication) కలిగిస్తుంది. ఇది వెచ్చని ఉష్ణమండల వాతావరణాల్లో సాధారణం. డెంగ్యూకి కారణమయ్యే వైరస్ యొక్క 4 సెరోటైప్‌లు ఉన్నాయి. వీటిని DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4 అని పిలుస్తారు.
ఇన్ఫెక్షన్ అనేది నాలుగు దగ్గరి సంబంధిత డెంగ్యూ వైరస్ ల్లో ఏదైనా ఒక సెరోటైప్ వల్ల కలుగుతుంది మరియు ఇవి విస్త్రృతశ్రేణి లక్షణాలకు దారితీస్తాయి, వీటిలో కొన్ని వైద్యపరమైన జోక్యం (Medical intervention) మరియు హాస్పిటల్ లో చేరాల్సిన అవసరం ఉన్న వాటిలో చాలా తేలికపాటి లేదా గుర్తించలేని లక్షణాలతో సహా విస్తృత లక్షణాలకు దారితీస్తుంది. తీవ్రమైన కొన్ని సందర్భాల్లో మరణాలు కూడా సంభవించవచ్చు.
గత 50 ఏళ్లలో డెంగ్యూ వ్యాధి 30 రెట్లు పెరిగింది. ప్రపంచ జనాభాలో దాదాపు సగం మందిని ప్రమాదంలో పడేస్తూ, దాదాపు 100 కి పైగా దేశాలలో ఏటా 50-100 మిలియన్ల వరకు అంటువ్యాధులు సంభవిస్తాయని అంచనా వేయబడింది.
డెంగ్యూ అంటువ్యాధులు (Dengue infections) కాలానుగుణ నమూనాలను (Seasonal patterns) కలిగి ఉంటాయి, వర్షాకాలంలో (Rainy season) మరియు తరువాత ప్రసారం (Transmission) ఎక్కువగా ఉంటుంది. డెంగ్యూ పెరుగుదలకు ఉపయోగపడే అనేక అంశాలు ఉన్నాయి మరియు వాటిలో అధిక దోమల జనాభా స్థాయిలు, సెరోటైప్స్ ప్రసరణకు అనుకూలత, అనుకూలమైన గాలి, ఉష్ణోగ్రతలు (Temperatures), మరియు తేమ (Humidity), ఇవన్నీ దోమల జనాభా యొక్క పునరుత్పత్తిని ప్రభావితం చేస్తాయి, అలాగే చురుకైన నియంత్రణ జోక్యాలు (Active regulatory interventions) లేకపోవడం వంటి ఇతర సవాళ్లు చాలా ఉన్నాయి.
డెంగ్యూ జ్వరం యొక్క లక్షణాలు (Symptoms of dengue fever):
డెంగ్యూ ఫ్లూ వంటి లక్షణాలను కలిగిస్తుంది మరియు 2-7 రోజుల పాటు ఉంటుంది. డెంగ్యూ జ్వరం సాధారణంగా ఇన్ఫెక్షన్, సోకిన దోమ కాటు వేసిన నుండి 4-10 రోజుల పొదిగే కాలం (Incubation period) తర్వాత సంభవిస్తుంది. అధిక జ్వరం (High Fever) (40°C/ 104°F) సాధారణంగా ఈ క్రింది లక్షణాలలో కనీసం రెండు లక్షణాలతో ఉంటుంది;
- తలనొప్పి (Headaches),
- కళ్ళ వెనుక నొప్పి (Pain behind eyes),
- వికారం, వాంతులు (Nausea, vomiting),
- ఉబ్బిన గ్రంధులు (Swollen glands),
- కీళ్లు, ఎముక లేదా కండరాల నొప్పులు (Joint, bone or muscle pains),
- చర్మం పై దద్దుర్లు (Skin rashes) వంటి లక్షణాలు.
తీవ్రమైన డెంగ్యూ జ్వరం యొక్క లక్షణాలు (Symptoms of severe dengue fever):
తీవ్రమైన డెంగ్యూ జ్వరంగా (Severe dengue fever) అభివృద్ధి చెందుతున్నప్పుడు అనారోగ్యం యొక్క మొదటి సంకేతం తర్వాత 3-7 రోజుల తర్వాత క్లిష్టమైన దశ జరుగుతుంది. డెంగ్యూ జ్వరం వచ్చిన వ్యక్తి ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది, దీని అర్థం ఆ వ్యక్తి తప్పనిసరిగా కోలుకుంటున్నట్లు కాదు. మరోవైపు, ఈ హెచ్చరిక సంకేతాలపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించాల్సిన అవసరం ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఇది తీవ్రమైన డెంగ్యూకి (Severe dengue) దారితీయవచ్చు దాని లక్షణాలు;
- తీవ్రమైన పొత్తికడుపు నొప్పి (Severe abdominal pain),
- నిరంతర వాంతులు (Persistent vomiting),
- చిగుళ్ల నుంచి రక్తస్రావం (Bleeding gums)
- వాంతులు రక్తం (Vomiting blood),
- వేగంగా శ్వాసించడం (Rapid breathing),
- అలసట / అశాంతి (Fatigue / restlessness),
- వంటి లక్షణాల తీవ్రత చివరకు మరణానికి దారి తీయవచ్చు.
డెంగ్యూ జ్వరానికి వ్యాక్సిన్ లేదా నిర్దిష్ట మందులు అంటూ ప్రత్యేకంగా ఇప్పటివరకు ఏమి లేవు. కాబట్టి వ్యాధి రాకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం ఉత్తమం, అనగా ముఖ్యంగా దోమల నుండి జాగ్రత్తలు వహించాలి.
What is dengue and severe dengue fever? in Telugu:
