మలేరియా అంటే ఏమిటి?
మలేరియా (Malaria) అనేది పరాన్నజీవుల (Parasites) వల్ల కలిగే ప్రాణాంతకమైన వ్యాధి (Life-threatening disease), ఇది సోకిన ఆడ అనోఫిలిస్ దోమల (Infected female anopheles mosquitoes) కాటు ద్వారా ప్రజలకు వ్యాప్తి చెందుతుంది. ఇది నివారించదగినది మరియు నయం చేయగలది. మానవులలో మలేరియాను కలిగించే 5 పరాన్నజీవి జాతులు (Parasite species) ఉన్నాయి, మరియు వీటిలో 2 జాతులు - ప్లాస్మోడియం ఫాల్సిపారమ్ మరియు ప్లాస్మోడియం వివాక్స్ (Plasmodium falciparum and Plasmodium vivax) అతి పెద్ద ముప్పును కలిగిస్తాయి.
2019 సంవత్సరంలో, ప్రపంచ జనాభాలో దాదాపు సగం మంది మలేరియా ప్రమాదంలో ఉన్నారని మరియ 2019 సంవత్సరంలో, ప్రపంచవ్యాప్తంగా మొత్తం 229 మిలియన్ మలేరియా కేసులు ఉన్నట్లు అంచనా వేయబడింది మరియు మలేరియా మరణాల సంఖ్య 409000 గా ఉన్నాయని సర్వేలు చెబుతున్నాయి.
5 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలు మలేరియా బారిన పడిన అత్యంత ప్రమాదకరమైన సమూహం, 2019 సంవత్సరంలో, చిన్న పిల్లలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా మొత్తం మలేరియా మరణాలలో మూడింట రెండు వంతుల మంది (Young children account for two-thirds of all malaria deaths worldwide) ఉన్నారంటే మలేరియా తీవ్రత ఎంత దారుణంగా ఉందో ప్రత్యేకంగా చెప్పనక్కరలేదు.
మలేరియా అనేది తీవ్రమైన జ్వరసంబంధమైన వ్యాధి (Acute febrile illness). రోగనిరోధక శక్తి లేని (Non-immune) వ్యక్తిలో వ్యాధి సోకిన దోమ కాటు తరువాత 10-15 రోజుల తరువాత లక్షణాలు సాధారణంగా కనిపిస్తాయి. మొదటి లక్షణాలు - జ్వరం, తలనొప్పి మరియు చలి - స్వల్పంగా ఉండవచ్చు మరియు మలేరియాగా గుర్తించడం కష్టం కావచ్చు. 24 గంటల్లోపు చికిత్స చేయనట్లయితే, ప్లాస్మోడియం ఫాల్సిపారమ్ మలేరియా తీవ్రమైన అనారోగ్యానికి దారితీస్తుంది మరియు మరణానికి దారితీస్తుంది.
తీవ్రమైన మలేరియాతో (Severe malaria) ఉన్న పిల్లలకు తరచుగా ఈ క్రింది లక్షణాలలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లక్షణాలు అభివృద్ధి చెందుతాయి: తీవ్రమైన రక్తహీనత (Severe anemia), జీవక్రియ ఎసిడోసిస్ (Metabolic acidosis) లేదా సెరిబ్రల్ మలేరియాకు సంబంధించి శ్వాస సంబంధిత సమస్య (Respiratory distress). పెద్దవారిలో బహుళ అవయవాల వైఫల్యం (Multi-organ failure) కూడా తరచుగా జరుగుతుంది. మలేరియా ఎక్కువగా ఉన్న స్థానిక ప్రాంతాల్లో ప్రజలకు పాక్షిక రోగనిరోధక శక్తి (Partial immunity) అభివృద్ధి మాత్రమే ఉండటం వలన, ఇది రోగలక్షణాలు లేని అంటువ్యాధులు (Asymptomatic infections) సంభవించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.
మలేరియా అనేది నిరోధించదగిన మరియు చికిత్స చేయగల వ్యాధి. మలేరియాను ముందస్తుగా నిర్ధారించడం మరియు చికిత్స చేయడం వల్ల వ్యాధి తగ్గుతుంది మరియు మరణాలను నిరోధిస్తుంది, మరియు వ్యాప్తిని తగ్గించడానికి కూడా దోహదపడుతుంది. ముఖ్యంగా ప్లాస్మోడియం ఫాల్సిపారం మలేరియా (Plasmodium falciparum malaria) కొరకు అందుబాటులో ఉన్న ఉత్తమ చికిత్స ఆర్టెమిసినిన్ ఆధారిత కాంబినేషన్ థెరపీ (Artemisinin-based Combination Therapy - ACT). మలేరియా ను నివారించడానికి యాంటీ మలేరియా మందులు (Antimalarial medicines) కూడా ఉపయోగించవచ్చు.
What is malaria? in Telugu:
